Монгол орноор аяласан тэмдэглэл-2016

Хоёр дахь бид төлөвлөгөөгөө шинэчлэх хэрэгтэй болсон. Тэрэлжийн ойр хавийн газарууд уулархаг бөгөөд замууд нь бидний хувьд маш том сорилт болж байв. Дүүрэн ачаатай бидний баяр хөөр дороо сарниж, зам хэт эгц өгсүүр байсан тул ачаандаа санаа зовсон бид заримдаа дугуйгаа түрэхээс өөр аргагүй байлаа. Мөн бид урьдчилан сэргийлэх үүднээс Говийг төлөвлөгөөнөөс гаргаж хэдэн өдрийн нөөцтэй болов. Эхэндээ жаахан цочирдож байв. Гэвч тийм ч муу юм болсонгүй эцэст нь нийтдээ1600км-ээс 350 км нь шороо замаар явсан байв.

Оршил хэсэг

Чүүгий буюу Ганбаатарын Чүнсриймятав нь миний бэр бөгөөд УБ хотоос 300 км зүүн урд орших Дархан суманд төрсөн. Дараагийн асфальт зам хүртэл бараг 100 км тал хээрийн зам байв. 2013 онд тэнд хуримын ёслолд оролцож байхдаа "залуу хүний томоогүй зангаар" ч гэх юм уу эсвэл сэтгэл хөөрсөн үедээ уул нь хэлэхгүй байсан бол дээр зүйлсийг ярьчихсан байгаа юм."2024 онд би дугуйгаар Дрезденээс Улаанбаатар орноо" гээд. Эрүүл мэндийн хувьд боломжтой байлаа гэхэд хэд хэдэн зүйлийг бодолцох ёстой бөгөөд эхлээд туршиж үзэх нь чухал юм. Сүүлийн том дугуйтай хийсэн аялалаас хойш хоёр жил өнгөрчихжээ. Винфрийд Бахманн (60, Трибель), Манфред Рахмиг (58, Дрезден) бидний дугуйгаар хийж эхэлсэн аялал 2006 онд Сицили явснаар эхэлсэн бөгөөд одоо бидний 10 жилийн ой болж байна.

Энэ удаад бид аялалаа эхлэхдээ Трибель хотоос биш, харин Берлинээс Улаанбаатар руу нисч, тэндээсээ дугуйгаар Монголыг судлахыг хичээж байна. Бид угаасаа л дэлхийг хэрэгчид биш хязгаарлалттай цаг хугацаатай ямар нэг зүйл хийхэд тодорхой төлөвлөгөө хэрэгтэй байдаг "жирийн л нэг германы иргэд " тул энэ ажиллагаа г хэрэгжүүлэхэд бага зэрэг төвөгтэй байна. Аялалын хөтөч ном бүрт "төлөвлөлт" " монгол" хоёр зохицдоггүй гэж бичигдсэн байдаг. Мэдээжээр бид дагах машин, орчуулагч түрээслээд л бүхнийг зохицуулчихаж болох боловч яг үүнийг л бид хүсээгүй юм. Аялалын төлөвлөгөөгөө хэрэгжүүлэх боломжийг найдвартай болгож байгаа хэд хэдэн давуу талууд, таатай нөхцлүүд бидэнд байгаа юм:
(1) Онцгой байдлын үед газар дээрээсээ тусламж авах боломжтой. Зохион байгуулагч нь хадам эцэг, эхийн гэр бүлтэй утсаар холбогдох боломжтой.
(2) Миний хувьд 2013 онд агааржуулагчтай жийпээр амарч аялсан учраас төлөвлөсөн замын ихэнхийг нь мэднэ.
(3) Тэр болтол хэлээ сайжруулахад надад хангалттай хугацаа байгаа бөгөөд хэлний чадвар маань өдөр тутмын хэрэглээнд ( хоноглох байр зохицуулах, хоол хүнс авах зэрэгт.) хүрэлцэхүйц байх ёстой юм.
(4) GPS байгаа болохоор бид хаана байгаагаа үргэлж мэдэх боломжтой. Мэдээжийн хэрэг цахилгааны асуудлыг хангах ёстой, гэхдээ энэ гурван долоо хоногт бол асуудал биш юм

Дараа нь бүлэгт гуравдахь хүнтэй болох санаа гарсан. Одоогийн байдлаар бид бараг бүх томоохон унадаг дугуйтай аялалуудаа (Истанбулаас бусад) дуэт хэлбэрээр хийгээд байна. Хэрвээ хүнд нөхцөлд орж тусламж зохион байгуулах хэрэгтэй боллоо гэж бодоход гурвуулаа илүү уян хатан байх нь дамжиггүй. 2015 оны зул сарын баярын өмнөхөн энэ удаа Кристиан Латтерман (49, Дрезден) хөгшин эрчүүдийг дэмжих нь тодорхой байв.

Бэлтгэл ажил

Мэдээжийн хэрэг уг төлөвлөгөө нь аялалын хугацаанаас нэг жилийн өмнө хийгдсэн. Үргэлж л ийм байдаг - маршрутын эцсийн нарийвчлал гарах хүртэл энэ нь таныг тайван орхихгүй. Монгол Улс Герман улсаас 4.5 дахин том. Тэгэхээр Монголд аялах тухай ярихаас өөр арга алга. Хамгийн түрүүнд нийслэлийн ойр орчим тойрон аялах бөгөөд тэндээсээ бүх чиглэлд зарим хэдэн эргэлт хийж аялахыг санал болгодог. Баруун зүгт таны заавал очиж үзэх ёстой газар бол хархорин (Чингис хаан нь хархоринд хуучны нийслэл хотоо байгуулж байсан), хойд талд ногоон Тэрэлж болон Их газрын чулуу, урд зүгт говь байдаг. Би уг бүх газруудыг 2013 онд жуулчинаар ирэхдээ нэг удаа үзчихсэн байсан. Хэл бол маш чухал хүчин зүйл юм. Бид үүнийг орчуулагч, туслах тээврийн хэрэгсэлгүйгээр хийхийг хүсч байна. 2013 оны миний туршлагаас харахад таньд англи хэл тийм ч сайн туслахгүй бөгөөд мөн та орос хэлэнд найдаж болохгүй гэсэн үг юм. Хэрэв та интернетээс хайвал монгол хэлний сургалтыг олоход хэцүү байдаг. Би Пол Метцлер, Энхзаяа Элдэвдорж нарын "Kleiner Mongolisch-Kurs" -ээр эхэлсэн. Дараа нь би 2013 онд Монголоос ирсэн бэлэг дурсгалын зүйл болох Д.Баасанжав, М.Солонго нарын "Gateway To Mongolian" номтой үргэлжлүүлэн сурч эхэлсэн. Бичиг нь кирилл үсгээр бичигдсэн боловч дуудлага нь орос хэлтэй бараг ямар ч холбоогүй учир үргэлж гартаа аудио дуудлагыг авч явах нь чухал юм. Асуух тодруулах зүйл гарахад миний бэр Чүүгий тусалж байсан.

Германы иргэний хувьд та 2013 оноос хойш 30 хүртэл хоног визгүй зорчих боломжтой болсон. Берлинээс УБ хүртэл монголын агаарын тээврийн компани "MIAT" аар ниснэ. Одоогоор москвад түр зогсолт хийж байгаа бөгөөд нислэгийн хугацаа ингэснээр нийтдээ 9 цаг үргэлжилж байгаа. Монгол, Герман хоорондын цагийн зөрүү +7 цаг байдаг. Унадаг дугуй авч явахад харьцангуй үнэтэй байсан хэдий ч бид өөрийн тээврийн хэрэгсэлээ авч явахыг хүссэн. Үлдсэн бэлтгэл нь бидний хувьд энгийн байсан. Монгол Улсын талаарх мэдээллийг "Wikipedia", "www.mongolei.de" сайтаас авч болно.

Би энэхүү аялалын тэмдэглэлээ бүтэцтэй болгохын тулд газарзүйн чиглэлээр УБ аар эхлээд дараа нь хойд, баруун өмнөд гэсэн дэс дарааллаар өгүүлсэн болно.

Улаанбаатар

2016.7.2 нд гараанаас гарах цаг боллоо. Бид гурван хайрцагтайгаа Берлин / Тегель нисэх онгоцны буудлын С терминал дээр зогсож байна. Үйлчлэх цонхон дээр ажиллаж байгаа эмэгтэйчүүд биднийг хавтгай дэлгэцийн том ачаа тээш аваад явж байна гэж бодсон. Одоогийн байдлаар бүх юм амжиллтай явагдаж байна. Бид жаахан сандарч байгаа хэдий ч биднийг тосч авах хүмүүс хүлээж байгаа билээ. Биднийг зохицуулагч маань гэр бүлийн хамт гурав хоногийн өмнө Монголд ирсэн байгаа. Бид "Чингис хаан" МИАТ Боинг 767-300 ER нэртэй онгоцоор дахин нисч байгаа бөгөөд уг онгоц нь 2013 оноос зүтгэж байгаа ба зөвхөн Берлин - УБ чиглэлд л нисдэг бололтой юм. Онгоцны байршил заагч нь харамсалтай нь энэ удаад эвдэрсэн боловч бусад үзвэрийн програмууд ажиллаж байсан ба үйлчилгээ нь дажгүй байлаа. Богино шөнийн дараа бид өглөөний 7:30 цагт Монголын нийслэлд газардлаа. Хүлээн авах хороо бэлэн зогсож байв. Дугуйнууд маань нислэгийг 'эсэн мэнд' давсан ба бид дахин угсарч, хайрцгуудыг ачаа тээшний санд өгч хадгалуулаад зургаа авахуулахад бэлэн боллоо.

Бидэнд одоо ч хэрэгтэй байгаа зүйл бол G-Mobile сүлжээтэй "Монгол гар утас" юм. Нутгийнхны хэлснээр G-Mobile бол хамгийн их хамрах хүрээтэй сүлжээ юм. Өнөө шөнө бид Гачууртад байрлах Hotel Mongoliad бүгдтэй нь дахин уулзахдаа үүнийг авах болно. Зохион байгуулагч маань гэр бүлтэйгээ явж бид эхний ээлжинд өөрсдөдөө найдах хэрэгтэй боллоо.

2013 онтой харьцуулахад хамгийн эхний анзаарсан зүйл бол нисэх буудлаас хотын төв хүртэлх 6 эгнээ бүхий том замыг барьсан байна. 2013 онд машинаар явах нь л шууд 'адал явдал' байсан бол одоо дугуйны тусдаа замтай, нийт замын хөдөлгөөн бүгдэд нь хүрэлцэхүйц болжээ.

"Аялал хөтөч" -ийн хувьд би Улаанбаатарт дараах хөтөлбөрийг жагсаав:
1. Зайсан толгой
2. Сүхбаатарын талбай ба засгийн газрын ордон
3. Гандан хийд
4. Гачуурт дахь гэр буудал руу хоол хүнс авч очих.

Би одоо үзмэрүүдийн тайлбарыг дэлгэрэнгүй бичихээс цагаа хэмнэлээ. Үүнийг та нар хаа сайгүй уншиж болно. Зайсан толгойноос та Улаанбаатарыг гайхалтай сайн харж болно. 1924 он хүртэл европчуудад Өргөө гэсэн нэрээрээ танил байжээ. Одоо заримдаа зүгээр л УБ гэх нь ч бий. Европын хэв маягийн анхны том байшингууд 1930-аад онд баригдсан. Энэ хожуу хөгжлөөс нь одоо бол юу ч мэдрэгдэхгүй. Том хот бол том хот. Бидний хувьд мэдэгдэхүйц ялгаа байхгүй, бүх зүйл харьцангуй танил юм. Өнөөдөр нийслэлд 1.3 сая хүн амьдарч байгаа нь нийт монголчуудын бараг тал хувь нь юм. Жилийн дундаж температур -2 градус хүйтэн байна. Ингэснээр Улаанбаатар хот дэлхийн хамгийн хүйтэн нийслэл болж байна. Гэхдээ өнөөдөр дулаахан байна. Түүнчлэн бид Номин супермаркет дэлгүүрээс худалдан авалт хийгээд нарны зам (хотыг баруунаас зүүн тийш холбодог гол зам) дээр түгжрээд зогсож байна.

Хагас бүтэн сайн өдрүүдэд бүх машин явж болно. Даваа - баасан гаригуудад машины дугаараар явах бөгөөд машин бүр нэг өдөр өнжих ёстой. Түгжрэлийн шалтгаан нь нэг уулзвар дээр замын цагдаа гараараа зохицуулж байснаас болж байв. Бидний явж байгаа зүгт л яагаад ч юм болдоггүй. Бусад нь арай л чөлөөтэй урагшлаад байна. Бусад хүмүүс баруун талаар чөлөөтэй явж байна. Удалгүй манай эгнээнээс цагдаад дургүйцэж дохиогоо хангинуулж эхэлцгээсэн. Удалгүй цагдаа ч 'бууж өглөө'.

Орой нь бид Hotel Mongolia-д оройн хоол идэхээр уулзаж байна. Бид энд ойрхон гэрт буудалд байрлаж байгаа. Чүүгийгийн нагац ах Буяа бидэнд Монголд хэрэглэх гар утас өгсөн. Маргаашнаас бид өөрөө өөртөө найдах болно.

"Хойд зүгт" – УБ-ын хойд зүгт

Хэнтийн нуруу нь Улаанбаатараас хойд зүгт байдаг. Энд ногоон бөгөөд ой модтой. Онцлох зүйл бол Горхи - Тэрэлж дархан цаазат газар. 50 км үргэлжлэх аялалын маань эхний үе шат шинэ орчиндоо дасахад зориулагдана. Бид Тэрэлж рүү баруун талаас нь хээрийн зам уруу ороод дөхөж явна. Хэрэв танд навигацийн систем байгаа бол та үүнийг үе үе үзэх хэрэгтэй. Гэхдээ энэ уулын хөндийгөөс зүүн тийш явах ёстой гэдэгт би үнэхээр итгэлтэй байна.

Бид хазайж бүх аяллынхаа хамгийн муу "зам" руу хүрч ирсэн байна. Энэ нь хатуу хучилтгүй тавьсан шороон зам боловч бүр элэгдээд хуучин зуурмагнаас нь чулуунууд хадны үзүүр шиг цухуйсан зам юм. Дугуйны хаймар удаан тэсэхгүй нь тодорхой байлаа. Азаар би бид буруу замаар орсон байна гэдгээ мэдлээ. 3 км буцаад дараагийн хөндий рүү орлоо. Зам нь эхэндээ тийм ч дээр биш байсан боловч зарим үед ердийн хээрийн замтай ээлжилж байв.

Тэрэлж рүү явж байгаа европчуудтай бид уулзаж байна. Тэд нар мөн бид нар шиг унадаг дугуйгаар явж байгаа бөгөөд яг одоо машинаар явж байна. Тэд зөвхөн замынхаа зарим хэсэгт нь л ачаагүй дугуйгаар явж байгаа юм байна. Монгол хөтөч нь удахгүй хоёр даваа байгаа гэж дуулгалаа. Бид бүр гайхаад. Үгүй бас энд үү? Үнэхээр тийм байлаа. Хөндий өнгөртөл өгсүүр болж эхэлсэн ба зам нь уулын баруун талын моднууд уруу ороод алга болсон. Уулын хөндийн төгсгөлд өсгүүр эхлэх ба уг зам нь моднуудын араас баруун талд алга болно. Тэгээд л уул уруу огцом өгсүүр болсон доо.

Өнөөдрийн хоёр дахь том зохилт. Сууж явахад маш хэцүү байсан бөгөөд дугуйныхаа суудал дээрээс хөндийрөхөд арын дугуй нь эргэж байв. Дугуйгаа түрэх л хамгийн амар байлаа. Дугуйгаа түрж явсаны эцэст Овоо олж харлаа. Тиймээс бид одоо дугуйныхаа суудал дээр суусан байх ёстой. Овоо гэдэг нь овоолсон чулуун овоолгын нэр бөгөөд үүнийг ихэвчлэн тусгай газар (жишээ нь, толгод) дээр харж болно. Энэ бол орон нутгийн бурхан савдаг юм. Хэрэв та тэднийг нигүүлсэнгүй байлгахыг хүсч байвал чулуу нэмж, овоог цагийн зүүний дагуу гурван удаа тойрдог.

Дугуйныхаа суудал дээр бага зэрэг суларсан байдалтай сууж хоёр дахь удаагаа дахин давтан явлаа. Винфрид үүнийг залуучуудад үзүүлж, дугуйнаасаа буулгахгүйгээр явж чадлаа. Нийт ялалтын нэр дэвшигч хэн болохыг бид мэдэж авлаа. Дараа нь дахин доошоо бууна. Бидний урд Тэрэлж харагдаж байна. Анхны хүнсний дэлгүүрээс бид шар айраг худалдаж авлаа. Мөн бид бидний өрсөлдөгч болох жийп машинтай дахин таарлаа тэгэхдээ төмөр шүүдээ. Тэдний хөтөлбөрт пиво байхгүй, эсвэл тэдэнд зохижгүй.

Тэрэлжээс төлөвлөсөн бааз хүртэл хэдэн км зайтай хэвээр байгаа боловч одоо бид асфальтан замаар явах бөгөөд уулын хярыг гатлах үед хайрган замаар явна. Дахиад л дугуйгаа түрж явах болж байна. Үүнийг бид хэд хэдэн удаа ажигласан: магадгүй тэгш налуу замыг асфальтжуулах техник хэрэгсэл байхгүй байж магадгүй бөгөөд "байгалийн" хувилбарыг сонгох нь зайлшгүй юм. Гэхдээ бидний аялал амжилттай болж магадгүй бүхэл аялалын туршийн хамгийн сайхан баазад байрлах гэж байна (47.88959, 107.42393).

За - өнөөгийн үе шат нь ямар нэгэн зүйлийг бодох боломжийг олгодог. Бид төлөвлөгөөгөө шинэчлэх ёстой. Замын хүндрэл бэрхшээлээс шалтгаалан бид говийг урьдчилан төлөвлөгөөнөөс хассанаар гурван өдрийн нөөцтэй болов. Энд сайхан байна. Гэрийн дэргэд мөнхийн цагаан уул цэцэг цэцэглэдэг, чулуунууд нь гайхамшигтай арын дэвсгэр үүсгэдэг. Бид аяндаа амралтын өдрөөр маргааш шийднэ.

Унадаг дугуйгүй амралтын өдөр бид явган аялалд явав. Онцлох зүйлүүд нь Мэлхий хад (яст мэлхий хад) ба Гүнжийн сүм (18-р зууны үеийн хийд, булш) юм. Уг Гүнжийн сүм нь сэтгэл хөдөлгөсөн сонирхолтой түүхтэй холбоотой боловч түүнийг энд багтаах боломжгүй байна. Хэрвээ энэ бүхнийг бид өөртөө чөлөөт цаг гаргаж үзээгүй бол харамсах байсан байх.

Тэрэлжээс Налайх руу буух нь мөрөөдөл юм. Нар яг л давхрагаас дээш байгаа бөгөөд уулын хөндийн дагуух ногоон зүлгэн дээр цагаан гэрүүд гэрэлтэж байв. Бидний сэтгэл их хөдөлж байна. Өнөөдрийн очих газар нь Төв аймгийн засаг захиргааны төв Зуунмод юм. Энэ нь УБ-тай харьцуулахад Богдхан уулын нөгөө талд байрладаг.

Гэхдээ үүнээс өмнө бид Цонжин Болдог дахь дэлхийн хамгийн том морьт хөшөөнд очиж үзэх ёстой. Та энд төөрөхгүй юм. Туул голыг гаталсны дараа та зүүн зүг рүү чиглэсэн анхны замын уулвараас яг 15 км-ийн дараа л та ногоон тал харах болно. Чингис хааны алтан ташуур энд олдсон гэж ярьдаг. Ямар ч байсан үнэхээр гайхалтай. 30 метрийн өндөртэй морьтой хөшөө нь 10 метрийн өндөртэй байшингийн дээгүүр босдог.

Зэвэрдэггүй ган, хөгшрөлтийн ул мөргүй. 2008 оноос хойш энд байна. Морины толгойг индэр маягаар бүтээсэн бөгөөд орох боломжтой. Тиймээс та монгол овог аймгуудыг өргөн хүрээнд нэгтгэж, улмаар дэлхийн эзэнт гүрнийг байгуулж чадсан хүнтэй нүүр тулан зогсож байна. Өнөөдөр хүмүүс эзэнт гүрний тухай арай өөрөөр сэтгэх нь дамжиггүй. Бид дахин ижилхэн гудамжаар эргэх ёстой байсан ба салхи өөрчлөгдсөнийг мэдэрлээ. Бид бага зэргийн шороон шуургатай Налайхаар замаа туулж, урд зүг рүү чиглээд баруун тийш эргэж байна. Зуунмодоос удалгүй бид жижигхэн боловч сайхан гэр буудлыг гэнэт олов. Гэр бүл болон хүүхдэд чиглэсэн зуслан учраас согтууруулах ундаа энд хориотой байв. Гэхдээ босс эмэгтэйн машинд нөхөрийнх нь бэлэглэсэн нэг шил грек дарс байсан бөгөөд тэрийгээ бидэнд зориулсан. Үүний дээрээс шарсан тэмээн мах байв. Үнэнийг хэлэхэд би тэмээний мах ямар амттай байсныг сайн санахгүй байна. Ямар ч тохиолдолд гомдоллох зүйл байсангүй.

"Баруун зүгт" – УБ-ын баруун зүгт

Баруун тийшээ явж байна. Өдөр нь бороо орж эхлэв. Бид Улаанбаатарт дахин хүрч, нисэх онгоцны буудлын үнэгүй интернет хайж, дараа нь баруун зүг рүү чиглэсэн зам руу явав. Энд мөн бүх чиглэл тус бүрд урт хугацааны гурван зам байдаг. Салхи өнөөдөр бидэнтэй хамт байгаа бөгөөд 160 км-ийн дараа Лун сум нүдэнд харагдлаа.

Бид Францын Жеромыг гүйцэж очсоноор дөрвүүлээ болов. Тэр бол жинхэнэ " глобетроттер" бөгөөд 18 сар замд явж байгаад одоо Хөвсгөл нуур руу явж байна. Улаанбаатарт тэр ОХУ-д зорчих визний өргөдөл гаргасан. Түүнээс хойш хоёр долоо хоног хүлээх ёстой тул энэ хугацаанд Хөвсгөл Нуур руу явж байв. Бидэнтэй адил Жером хоноглох газар хайж байгаа учир бидэнтэй хамт хонов.

Лүн сумын ард Улаанбаатарыг дайран өнгөрдөг Туул гол дахин уулзаж байна. Гүүглийн газрын зураг дээр голын арын дор тогтмол цэгцэлсэн цагаан цэг хэлбэрээр олж тогтоосон зуслан байх ёстой. Гэхдээ хол, өргөн харагдах зүйл алга. Бид зам дээр яахаа мэдэхгүй явж байв. Дараа нь хэдэн хүүхдүүд биднийг анхааралдаа авав.

Тэдний нэгэнд нь миний Монголын төрийн талбаа таалагдаж авч болох эсэхийг асуув. Тэгэлгүй яахав тэр үүнийг авч болно. Харин би түүнээс энд майханаа бариад хонож болохыг асуусан бөгөөд тэд ч биднийг хонохыг зөвшөөрөв. Эцэг эх нь одоогоор энд байхгүй, гэхдээ гурван охид тэр даруй бидний хонох газрыг гэрээсээ холгүй тохижуулжээ. Майхан барихад шаргуу хөдөлмөрлөдөг хүүхдүүд бидэнд туслав.

Өнөөдөр шүршүүр бүтэлгүйтсэн ч бид голын усанд орж болно. Man darf halt einfach nicht daran denken, dass ein paar hundert Meter flussaufwärts vielleicht auch gerade die Pferde "baden". Орой нь хүүхдүүд биднийг хүрээлж байна. Тэд нар бидний дугуйг туршиж үзэж, Кристиан тэдэнтэй хамт хөл бөмбөг тоглох боломжийг ашиглаж байна. Энэ хооронд тэд нарын эцэг эх нь ирэв. Бид алсын зайнаас мэндчиллээ. Бүх зүйл хэвийн явагдаж байна.

Маргааш өглөө нь энэ нь тодорхой болно: Хөлбөмбөгийн Европын аварга шалгаруулах тэмцээний хагас шигшээд Герман улс Францад хожигдлоо. Жером гайхаж байна, бид ч мөн адил - гэхдээ бусад хүмүүс бас хөл бөмбөг тоглож чадна. Өнөөдрөөс эхлэн энд халуун байна. Бидний зорилго бол Бичигт Хад ("тайлбарласан хад" гэсэн утгатай) бөгөөд бас бидний 3 жилийн өмнө байрлаж байсан гэр буудал байдаг. Явж эхэлснээс хойш удалгүй баруун өмнө зүг рүү эргэв. Жером аажуу тайван нилээд орой эхэллэв. Тэр одоо аль замаар явахаа сайн мэдэхгүй байна.

Хүн бүрт таагүй өдөр байдаг. Өнөөдөр надад тохиолдож байна. Юуны өмнө цөөн хэдэн уулзалтууд боллоо. Нэгдүгээрт, Лейпцигийн амрагчид биднийг гүйцэж түрүүлэв. Бид тэдэнтэй морины хөшөөн дээр аль хэдийн уулзаж байсан. Таны аялал удахгүй дуусч байгаа бөгөөд сүүлийн аялах газар нь Хархорин юм. Хэсэг хугацааны дараа дараагийн машин зогсов. Тэрэлжийн зусланд уулзсан Бельги-монгол айл байв. Тэд мөн ижил зорилготой аялж байна. Термометр одоо 38 градусыг зааж байна гэж нь бидэнд тэд хэлэв. Und dann meldet sich bei mir allmählich der Krampf. Өнгөрсөн жил Штутгарт-аялалын эхний шатанд тохиолдсонтой ижил асуудалтай тулгарав. Энэ нь миний бүх бие өвдөж байв-эрээн булчин, гуя, нуруу болон хөлийн хуруу гэх мэт. Тэр үед маргааш нь зүгээр болж байсан. Гэвч одоогоор бүрхэг харагдаж байна. Одоо түр зогсоод ямар нэгэн хөдөлгөөн хийхээс зайлсхийх хэрэгтэй болж байна. Энэ нь зовлон болж, бид хаана ч хүрч чадахгүй.

За ингээд Монгол хэлээ шалгах аятайхан боломж гарч байна. Гудамжны ойролцоо байрлах дараагийн гэрийг туршиж үзэх гэж байна. Гэрийн дэргэд фургон болон залуу эмэгтэй зогсож байна. Би түүнээс биднийг дараагийн зусланд хүргэх боломжтой эсэхийг асуулаа. Биднийг дараагийн зусланд хүргэх боломжтой эсэхийг л асууна. Тэр намайг ойлгож байгаа тул хашаанд амарч буй боссоо хайж байгаа бололтой. За - хэрэв бид төлөх юм бол тэр хүргэж өгнө гэв. Жолооны ард сууж байсан босс нь хөл нүцгэн явах нь илүү дээр санагддаг бололтой сандалаа тайлаад биднийг машиндаа суулгаад хөдөллөө. 20км-ын дараа бид зорисон газартаа хүрлээ. За ингээд бүх юм хэвийн явагдаж байна. Маргааш бид өөр нэгэн амралтын өдөр болгож зарлав. Амралтын өдөр нь амрах өдөр шиг эхэлж байгаа бөгөөд цаг агаар тийм ч сайхан биш байна. Бороотой байна. Гэхдээ хэзээ нэг цагт бид аялалаа эхлүүлэх ёстой. Кристиан болон Уинфрид нар дэлгүүр орохын тулд рашаант руу 10kм буцаж ирэв. Миний хувьд амрах өдөр үргэлжилж байна.

Бичигт Хад баазын ойролцоо том элсэн манхан, Хогно Хан уулын байгалийн цогцолборт газар байдаг. Элс байгаа газарт тэмээ холгүй байдаг тул та тэмээ унаж болно. 2013 оныг мөн надад сануулж байна. Мэдээжийн хэрэг энэ нь хөтөлбөрт орсон байх ёстой - дугуйгаар (энэ удаад ачаа тээшгүй) бүх зүйлийг цагтаа багтаах болно. За ингээд тэмээ унах нь тэмээ унах явдал юм, та энэ талаар өөр зүйл хэлэх хэрэггүй байх.

Хогно Хан уулын байгалийн цогцолборт газар нь үнэхээр сонирхолтой юм. Эндээс ойролцоогоор тал хээр хүртэл 10 км байдаг бөгөөд та нэгэн жижиг нурууг давах хэрэгтэй. Дээд талаас нь та улс орны гайхамшигтай дүр төрхийг харж болно. Замаас харахад тодорхойгүй бөгөөд дараа нь гарч ирэх тал хөндий нь таныг Эрдэнэ Хамб руу хүргэх болно. Бид гурван жилийн өмнө энд байсан. Кристиан хийд рүү явган аялал хийж, бид дараа нь гэр буудалдаа дахин уулзахаар болов.

Бичигт Хадаас Хархорин хүртэл 130 км орчим байдаг бөгөөд энэ нь үнэндээ асфальтан замаар өдөрт явах ердийн зай юм. Гэхдээ одоо баруун зүгээс салхитай байгаа нь нилээд хэцүү байна. Энэ хооронд бидний аялалын турш дахь цорын ганц ердийн монгол замын барилгын талбайтай таарав. 2013 онд замын ажил илүү олон таарч байсан. Замын хаалтыг шороо овоол, замын дагуу хоёр талд нь суваг ухаж хийсэн байна. Иймд тээврийн хэрэгслүүдийг замын хажууд жолоодохыг шаардаж байна - хээр тал дээр жолоодох бол асуудалгүй гэсэн үг юм. Мэдээжийн хэрэг та унадаг дугуйгаар саад бэрхшээлийг даван туулахад хялбар юм. Нягтруулсан хайрга нь дор хаяж маш сайн тул тал хээрийн замыг илүүд үзэх боломжтой.

Орхоны хөндийн анхны харагдах байдал нь ой санамжинд үлджээ. 8-р зууны эхэн үед Туркийн овгууд энд суурьшиж, Чингис хаан хожим цэргээ энд цуглуулж байсан. Түүний удирдлаган доор 1220 онд Хархорум (одоо Хархорин) нь Монголын эзэнт гүрний анхны нийслэл байгуулагдаж байсан. Орхон гол дээрээс үнэндээ тийм ч их зүйл харахгүй, энэ нь арай том горхины шинж чанартай байсан. Өмнө нь арай өөр байсан бололтой. Хархорин ("Хар уулс" гэсэн үг) хүртэл энэ нь 16 км зайтай байдаг. Эрдэнэзуу хийдийн хана холоос харагддаг.

1586 онд Халхын хунтайж Абадай дор гурван сүм хийд барьж, хүндэт гэр болох Далай ламын бэлэг болгон гурван Баяр (гүйлгэх зураг) бэлэглэжээ. Энэ нь ерөнхийдөө Халх монголчуудын Төвдийн буддизмд шилжсэний эхлэл гэж үздэг. 1560 оноос өмнө монгол хунтайж Алтан хаан Төвдийн дотоод мөргөлдөөнд оролцож, бүс нутгийг тайвшруулж, шар өнгийн дээд лам нарыг "Далай лам" (далайн түвшний багш) цолоор шагнасан.

Зорьсон амралтын газраа (2013 онд буудлаж байсан) хүрэхийн тулд бид хойд зүгт 7 км-ийн зайд (нисэх онгоцны буудлын чиглэлд) газраар явах ёстой. Гэвч өөдөөс үлээх салхи бидэнд нилээд дарамт болж, урам зориг хугарч, ойрхон нэг газарт буухыг хүсэж байлаа. Шатахуун түгээх станцын эсрэг талд нэгэн том бөгжний дурсгалын дэргэд гэрнүүд байхыг олж харлаа. Энд жуулчид хүлээж авдаг шинжтэй харагдахгүй байгаа боловч бид асуугаад үзэхээр болов. Тэд бидэнд болно гэж хэлэв. Өнөөдөр шүршүүр байхгүй ч бидэнд хуванцар торхтой ус, аяга авчирч өгөв. Мөн бид оройн хоол захиалж болно. Энэ нь зайлшгүй зорицуулагдах зүйл юм.

"Оройн зоог" хүртэл хэсэг хугацаа үлдсэн бөгөөд бид үүнийг Эрдэнэзуу хийдэд (Герман хэлээр: "Эрхэм хүндэт Эзэн") зочлоход ашиглаж байна. Нэг талаас энэ бол музей, нөгөө талаас 1990 оноос хойш газар нутгийн зарим хэсэгт "ердийн" хийдийн үйл ажиллагаа явуулж ирсэн. 108 суварга бүхий хана хэрэм нь 400 х 400 метр талбайг тойрон байрладаг. Хэрэв та уг байгууламжийг эсрэг хаалгаар орвол хуучин Хархорум хотын орчимд хүрнэ. Гэхдээ харах юм үлдээгүй байна. Чингис хааны үеийг гэрчлэн үлдсэн цорын ганц том чулуун яст мэлхий байдаг. Малталтыг дараагийн хаалгаар баримтжуулсан болно.

Салхи дахин эргэв. Салхи хойноосоо Өгий нуур руу чиглэв. Мандаж байгаа өглөөний нарнаар бид эцэс төгсгөлгүй урт шулуун замаар Орхоны хөндийг дахин хөндлөн тууллаа. Сэтгэл санаа дахин өндөр байна. Орхоны хөндийн ихээхэн хэсэг нь 1994 оноос хойш ЮНЕСКО-гийн дэлхийн соёл бол байгалийн өвд бүртгэгдсэн газар юм.

Харьцангуй нарийхан боловч сайн чанартай асфальтан зам нь Туркийн тусламжтайгаар баригдсан бөгөөд 7-8-р зууны үеийг сануулсан Туркийн эзэнт гүрний байгуулсан дурсгал руу шууд хүргэдэг. Эртний турк бичиг бүхий том чулуун хавтангуудыг эндээс олжээ. Магадгүй энэ дэлхийн хамгийн эртний байх. Уг үзэсгэлэнг үзэх нь зүйтэй бөгөөд биднээс өөр олон зочид байв.

Тэгээд засмал зам удаан үргэлжлэлгүй хээрийн замд орлоо. Гэхдээ салхи өнөөдөр бидэнтэй хамт байгаа бөгөөд ердөө замын тал нь хэцүү байв. Энэ нь аажмаар уулархаг болж байна. Хамгийн өндөр дээр гарахад Өгий нуурын үзэмж харагдаж байна.

Энэ нь нуурнаас 6 км зайтай байх шиг байна. Харагдах байдал үнэхээр гайхалтай байна. Та доошоо буунгуутаа ямар нэгэн байдлаар Африкийн усны цэгийг бодох болно. Энд бүгд цугларч хүн бүр болон мал тэгш эрхтэйгээр өөрсдийнхөө хэрэгцээг хангаж болно. Гэвч хангалттай зай байгаа учраас таньд ямарч саад болох юм байхгүй. Бид нарын аялал цагтаа явж байна, амралтын газар боломжийн байгаа бөгөөд Өгий нуурт усанд орох боломжийг ашиглаж байна. Нуур нь харьцангуй гүехэн, ус нь аятайхан дулаан байна. Өөр ийм боломж гарахгүй байх.

Үүгээр бид аялалынхаа хамгийн баруун цэгт хүрч байна. Дараагийн шатууд нь Улаанбаатарт руу нэлээд шулуун замаар явна. Дашинчилэнгийн ойролцоох бэхэлгээний балгасыг соёлын хувь нэмэр гэж дурдах хэрэгтэй. Бага зэргийн төлбөрөөр очиж үзэх боломжтой үзэсгэлэнгийн өрөө байдаг. Гэхдээ баримт бичигт тийм ч их байдаггүй. Тресерийн аяллын хөтөч хэлэхдээ 7-оос 12-р зууны хооронд энэ нутагт цэцэглэн хөгжиж байсан монгол овог аймгийн Китанчуудын барилга байгууламжийн тухай яригддаг. Давхарлан хураасан чулуунуудын нарийвчлал нь гайхалтай юм. Уг балгасыг маш эртний гэж хэлэхэд таньд итгэхэд бэрх байх. Эдгээр нь 7-оос 12-р зууны хооронд энэ нутагт цэцэглэн хөгжиж байсан монгол овог аймгийн Китанчуудын бүтэц юм.

Жирмийн цагаан нуур гэр буудлыг бас дурьдах нь зүйтэй болов уу. Энэ нь аялал жуулчлалын онцлох цэгүүдээс жаахан хол байдаг, яг л тал нутагт байдаг. Гэхдээ бидэнд үнэхээр их таалагдсан. Тэд жуулчдад маш их санаа тавьдаг бөгөөд ариун цэврийн өрөөний хувьд бүх зүйл байна. Энд координатууд байна: 47.94223619, 106.13449573. Энэ гэр буудалыг сурталчилхаар сайн байсан.

Тэгээд Эмээлт дэх Хуушуурбүдэд талархах хэрэгтэй. Энэ нь гудамжны баруун талд (УБ хотоос гараад) хэд хэдэн овооний доор, яг одоо Улаанбаатар хотын нутаг дэвсгэрт харьяалагддаг тосгон руу буухаас өмнө байрладаг. Гадаа аялалаар бид хэдийнэ энд зогссон. Монголын хуушуур нь Германы шарсан зайдсан хиам шиг л нийтлэг хоол юм. Хуушуур нь махаар дүүргэж (ихэвчлэн хонины мах) гуриланд ороож чимхээд шарсан хоол юм. Ингэж хийгээд чанасан хэлбэрийг нь бууз гэж нэрлэдэг. Маш сайхан амттай бөгөөд таньд мөн санал болгож байна. Энд Айраг (исгэсэн гүүний сүү) бас бий, гэхдээ бид үүнийг уухын тулд удаан хүлээх хэрэгтэй болж магадгүй. Урьдчилан сэргийлэх үүднээс бид үүнийг аяллын төгсгөлд л уухаар шийдлээ.

Бид Улаанбаатарт түр хугацаагаар амрахаар тохиролцсон. Бидэнд нөөц өдөр байна. Гэвч энэ нь өөрчлөгдөх болж байна. Хотод хүрч очингуут 2016 оны 7-р сарын 15./16 нд Улаанбаатарт болох 11-р АСЕМ-ын дээд түвшний уулзалтад бид өртөж байна. Дахин нисэх онгоцны буудал дээр үнэгүй интернетийг ашиглах ч боломжгүй болж байна. Уг газаруудыг бүрэн хаасан бөгөөд нэвтрэх зөвшөөрөлгүй бол орох боломжгүй.

Хотын төв рүү нэвтрэх өргөн зам дээр биднийг анх удаа замын хөдөлгөөнөөс чөлөөлж байна. Дахиад нэг хэсэг төлөөлөгчийн цуваа явж байна. Мэдээжийн хэрэг энэ нь тэргүүлэх ач холбогдолтой. АСЕМ-ын дээд хэмжээний уулзалтад 51 улс болон хоёр байгууллага төлөөлөн оролцож байна. Бид Туулын зүүн (доод) хэсэгт байрлаж байна. Google Maps зааснаар тэнд зарим гэр буудлууд байгаа бөгөөд бид эдгээрээс аль нэгэнд орохыг хүсэж байна. Гэхдээ эцэст нь алдаа гарч ирлээ, учир нь туул голын зүүн талд АСЕМ тосгон байрлаж байна. Үүний үр дүнд зам байнга хаагдаж байна.

Эхэндээ бүх зүйл маш хөгжилтэй байв. Цагдаа нар биднийг тансаг рестораны зүг рүү тохив. Энэ нь мэдээж хаалттай байна. Гэхдээ хамгаалагч нь рестораны хаалгыг нээж, бид өөрсдийгөө тохь тухтай байлгах хэрэгтэй гэж хэлэв. Мэдээжийн хэрэг, ямар ч үйлчилгээ байхгүй, бүх зүйл бүрэн хаагдсан, гэхдээ бидэнд хийн зуух явж байна. Сайн кофе уух цаг болжээ - ширээ аль хэдийн тавигдсан. Манаач болон цагдаа нартай бид хамт сууснаар төрийн эрх мэдлийг хатуухан харах нь жаахан гэрэлтэх шиг байна. Ойролцоогоор нэг цагийн дараа бид дахин замдаа гарсан. Гэвч 500м яваад дахин хаалттай байсан учир бид гэр буудал руу эргэсэн. Мөн л энд бидэнд шүршүүрт орох боломжгүй гэж хэлэв. Бидэнд ресторанд шар айраг уух хангалттай хугацаа байна.

Бид дараагийн амралтын газраа авах ёстой. Хаалган дээр "хаалттай" гэж бичсэн бөгөөд цагдаа нар үүнийг хамгаалсан байна. Гэвч нэгэн хөгшин эр бидэн дээр ирж дотогшоо орохыг хүсэв бид ч гэрт ороод орон дээр суув-тэнд мөн түүний ах дүү хоёр байна. Тэдний нэг нь бага зэрэг Герман хэлээр ярьж байна. Бид бүгдээрээ ямар нэгэн үл ойлгогдох байдалд байгаагаа анзаарав. Биднийг төлбөрөө төлсний дараа дарга нь шууд хариулт мөнгө эргүүлж өгөөд нэг сагс пиво болон нэг шил архи авч ирсэн. Энэ үед би тайлбар хэлээд зогсож байгаа нь...

За - бид үүнийг давж гарав. Гэхдээ маргааш амралтын өдөр цуцлагдсан. АСЕМ-ын дээд хэмжээний уулзалтаас болж бид эндээс цааш явж чадах эсэхээ маргааш харах болж байна. Гэхдээ хэнийг ч гудамжинд гарахыг зөвшөөрөл өгөөгүй байна. Эхний мэдээлэл: 8 цагт болно. Хоёрдахь мэдээлэл: Та өглөөний 10 цагт жолоодох боломжтой. Гурав дахь мэдээлэл: Одоо зөвхөн португалчууд дутуу байна дараа нь зам нь чөлөөтэй болно. Гэхдээ португалчууд өглөөний цайгаа уухдаа их цагаа зарцуулдаг бололтой. Эцэст нь тэд явж өнгөрсөн.

"Зүүн зүгт" – УБ-аас зүүн зүгт

Өмнө зүг рүү явж байна. Гэхдээ бид "АСЕМ тосгон" -ыг холын зайнаас дамжин өнгөрнө. Харах зүйл тийм ч их биш боловч цөөн хэдэн зураг авах шаардлагатай. Энэ нь цанын төвийн барилга дээр баригдсан байдаг.

Бид УБ-ыг бүрэн гарахаасаа өмнө хурдан нэг удаа дэлгүүр орж байна. Хоёр хар шилтэй лимузин машин зогсонгууд бид хоол хүнсээ цааш нь хийв. Энгийн хувцастай хоёр хүн буугаад аюулгүй байдлын үүднээс бидний паспортуудыг шалгахыг хүсэв. Тэгээд тэд нарын ASEM-газарт авсан зурагнуудыг харахыг хүсэв. Үзэх юм их байхгүй ч бид тэдгээрийг устгах шаардлагатай болов. Ярилцаж үзсэн боловч тус болсонгүй- тэд мөн тушаалаа биелүүлэх ёстой. Эцсийн эцэст тэд биднээс Монголд таалагдаж байгаа эсэхийг асууж, сайхан аялал хийхийг хүсэв. Хэн мэдлээ, магадгүй тэд уйдаж байсан бөгөөд бидэн дээр шууд ирсэн байж болох юм.

Одоо нэг төрлийн засмал замаар Налайх руу буцах цаг болжээ. Тэгээд нэг хэсэг яваад танил замдаа орно. Зуун мод руу явах салаа зам биднийг энэ удаад шууд жолоодож байна. Бага зэрэг уулархаг боловч салхи нь зөв, температур нь боломжийн байна. Бид ахиц гаргаж байна. Зарим үед толгодуудыг даваж тэгш газраар явж байна. Ургамал аажмаар сийрэг болж байна. Замын баруун талд хятад руу чиглэсэн төмөр зам урсаж байна. Маршрут нь нэг чиглэлтэй бөгөөд өдрийн турш бид харж байгаа галт тэрэгнүүдийг нэг талаас нь тоолж болно.

Бидэнд өдөрийн бодит зорилго байхгүй. Өнөөдөр чойр хүртэл дэндүү хол байна. Салхигүй байгаа учир оройтож эхэлсэнээ нөхөхийн тулд аль болох хол явахыг хүсч байна. Ландшафт нь үнэхээр зүйрлэшгүй нэг л хэвийн байна. Зарим үед майханд зориулж байр олох болно - замаас тийм ч хол биш. Маргааш 90 км-ийн зай үлдсэн байна. Энэ асуудал биш.

Чойр бол Говь-Сүмбэр аймгийн "хот" юм. Энд 8000 орчим хүн амьдардаг. Үзэх юм их алга. Өмнө нь социализмын үед энэ нь Зөвлөлтийн армийн цэргийн хуаран байв. Гэхдээ одоо үүнээс юу ч үлдээгүй. Тээврийн техникийн хувьд Чойр нь тодорхой утгатай: Энд галт тэрэг үргэлж жаахан удаан үргэлжилдэг. Магадгүй тэд түлшээ дүүргэдэг байх. Төмөр замын ард талд түлшний агуулахыг харж болно. Угсармал орон сууцны байшин дотор зочид буудал байдаг. Гэхдээ өрөөнүүд нь бүрэн хүлээж авах боломжтой. Ариун цэврийн өрөө нь давхартаа байдаг, энэ нь ажиллаж байна.

Дархан сум хүрэх тал хээрийн аялалын өмнө бид дахин нэг өдөр амарч байна. Бид хуучин цэргийн газар дээр судалгаа хийж байна. Үлдсэн зүйл бол "Бсе что создано народом должно быть надежно защищено" гэсэн бичээс бүхий том цэргүүдийн дурсгал юм. Үлдсэнийг нь нураасан бололтой. Цчойр өөрөө хэд хэдэн сайн асфальтан зам, цөөн хэдэн том барилга байгууламж байдаг. Хамгийн сайхан зүйл бол галт тэрэгний буудал юм. Бид Дарханаас буцаад Чойрт эргэж ирээд Улаанбаатар руу галт тэргээр явахаар ярилцаж шийдсэн. Энэ нь бидний хувьд хугацаандаа ажиллаа амжуулахад баталгаатай байх. Буцах нислэгийн урд өдөр Чугүгийн авга ахын найз нь оройн хоолонд урьсан. Эс бөгөөс энэ нь амжихгүй байж магадгүй юм.

Тиймээс бид галт тэрэгний холболтыг хараад гайхаж байна: Өдөр бүр УБ руу яг хоёр галт тэрэг явдаг бөгөөд үүнийг бид ашиглаж болох юм. Олон улсын галт тэрэгнүүд Бээжин-Улаанбаатар нь хориотой байгаа бололтой. Эхнийх нь Зүүн Говь аймгийн төв Сайншанд хотоос ирнэ. Чойроос хөдлөх нь өглөөний 2:25 цагт байна. Хоёр дахь нь Хятадын хил дээр орших замын Үүдээс ирнэ. Чойроос хөдлөх нь өглөөний 4:28 цагт байна.

Чойр харьцангуй сайн спортын байгууламжуудтай гэдгийг дурьдах нь зүйтэй байх: мөсөн гулгуурын талбай, сагсан бөмбөгийн талбай, хиймэл зүлэгтэй хөлбөмбөгийн том талбай гэх мэт. Энд хөлбөмбөгийн баг байгаа эсэхийг, хэрэв байгаа бол хэний эсрэг тоглож байгааг олж мэдэх нь сонирхолтой байна. Бусад өдөр нь тэшүүр тоглох болон зурагт үзэх зэргээс бүрдэнэ. Энэ хөтөлбөрт Европын хөлбөмбөгийн аварга шалгаруулах тэмцээн, сумо бөх болон АСЕМ-ийн дээд хэмжээний уулзалт багтсан байна.

Чойроос Дархан хүрэх зам нь Чойр (Говь-Сүмбэр) ба Өндөрхаан (Хэнтий) хоорондын шууд холболтын нэг хэсэг юм. Гэсэн хэдий ч цорын ганц хээрийн зам байдаг. Дархан хотоос 95 км зайтай бөгөөд нэлээд хэдэн угаалгын самбар болон тасарсан элсний хэсгүүд байна. Гэвч салхи боломжийн байна. Бид үүнийг хийж чадна гэж өөдрөг үзэлтэй байна. Түүнээс гадна навигацчин бидэн дээр машинаар ирж, ачаа тээшний зарим хэсгийг авч явахыг хүсч байна. Гэхдээ тэд биднийг удаан хүлээлгэж байна. Бид бие биенээ олохгүй төөрсөн бололтой. Гэхдээ бид хэд өнөөдөр их сэтгэл сайхан байна, цаг агаар төгс, хээр тал сайхан, үүл нь урлагийн бүтээл шиг байна.

Хэзээ нэгэн цагт тэд биднийг араас гүйцэж ирсэн. Бид үнэхээр хоорондоо зөрж байсан байна. Бид уулзсандаа маш их баяртай байна. Тэд бидэнд хуушуур авчирсан бөгөөд биднийг хээрийн хоол цайгаар дайлав. Өнөөдөр бүх зүйл сайхан байсан учраас бид ачаа тээшээ тэдэнд өгсөнгүй. Дарханд бид бусдын тусламжгүй хүрвэл тэгээд аялал үнэхээр эхэлж байна.

Бид Дархан сум хүртэл яваад, тэндээсээ баруун хойд зүгт хэдэн км зайд оршдог Чугигийн дүү Батболдынд дахин уулзлаа. Тэрээр Зөвлөлтийн армийн орхисон барилгыг сууцны байшин болгон хувиргасан. Энэ хараахан дуусаагүй байгаа ч том өрөөтэй. Бид тэдний нэг өрөөнд нь хоёр шөнө хонох болов. Юун түрүүнд тавтай морилно уу цайгаар хамтдаа цайлав. Хамтдаа зураг авахуулах сайхан боломж гарав.

Биднийг Чүүгийгийн эцэг эх нь гэртээ биднийг оройн хоолонд урьсан бөгөөд тэд одоо эндээс баруун хойд зүгт 7 км зайд байна. Тэнд цэнхэр сууцны вагон харагдаж байна. "Европчууд" түүний хажууд гэрээ барьсан байна. Гэр бүлийн хамт навигац нь бид нараас хэд хоногийн өмнө Монголд ирээд энд байж байгаа нь. Биднийг тэд сүүтэй цай болон борцтой цуйван болон айрагаар дайлав.

Айраг нь шим тэжээлээр элбэг, халуун чанартай бөгөөд исгэлэн амттай сүүн ундаа юм.
Энд бүх хүүхдүүд нь болон ач зээ нар нь байгаа бөгөөд хоорондоо замбараагүй холилдсон байна. Би дээл (монголын уламжлалт хувцас) -ийг бэлгэнд аваад тэр дариудаа өмссөн. Дараа нь дугуйчдад зориулсан морь унах сургалт болсон. Дараа нь дугуйчдад зориулсан унах сургалт байдаг. Дараа нь дугуйчдад зориулсан унах сургалт байдаг. Чимгээ, Рагчаагийн хамт (Чугигийн дүү) гүүний саам бидэнд амтлуулсан. Бид гүүний сүүг амталж үзсэн бөгөөд чихэрлэг амттай байна. Гэсэн хэдий ч энэ нь хүчтэй хоргүйжүүлэх нөлөөтэй байдаг. Зөвхөн гүүний сүү нь исгэлтийн явцад айраг болж хүний таашаалалд нийцдэг.

Шөнө бид өөрсдийн байр руугаа буцаж ирсэн. Маргааш Дархан суманд наадам болно.

Наадам нь " Эрийн гурван наадам" буюу "Гурван эрэгтэйчүүдийн тоглоом" гэж орчуулагддаг. Энэ нь морины уралдаан, бөх болон сур харваа юм. Морины уралдаан нь үзэгчдийн хувьд хамгийн өндөр ач холбогдолтой юм. Морьтнууд нь бүгд хүүхдүүд байдаг учраас бүхэлдээ эрсдэлтэй тиймээс жил бүр ноцтой осол аваар гардаг тул Монгол Улс ЮНЕСКО-д зарим талаар шүүмжлүүлдэг.

Гэхдээ хэрэв та хүүхдүүдийг харах юм бол тэд морио ямар дэглэмээр удирддаг бол, хэрэв тэдэнд хүүхэд морь унах хориотой гэж хэлвэл тэд ойлгохгүй байх. Энэ бол зөвхөн спортын тэмцээн төдийгүй өссөн соёлын үнэт зүйл юм. Мэдээж охидууд ч унадаг, эмэгтэйчүүд ч бай харваагаар хичээллэдэг. Бөхийн барилдаанд л зөвхөн эрчүүд оролцдог.

Бид тэднийг (навигацчин) ирэхийг хүлээж байна. Тэд биднийг дагуулж явах болно. Гэвч цаг яваад л байдаг тэд ирдэггүй. Хэсэг хугацааны дараа асуудал гарсан гэсэн мэдээ ирэв. Усан сангийн цэгт тэдний хонь ямаа нь хөрш айлын хонин сүрэгтэй нийлсэн бөгөөд ойролцоогоор 3000 толгой малыг ялгах хэрэгтэй болсон. Тиймээс наадам хоёр дахь асуудал болж байна.

Чүүгийн авга ах Буянбат мөн гэр бүлтэйгээ Улаанбаатараас Дархан суманд ирсэн. Тэд биднийг дагуулж ирэв. Гэвч бид үнэндээ юунаас ч хоцроогүй байв. Наадмын нээлт 11 цагт эхлэх ёстой байсан боловч ямар нэгэн байдлаар хойшлогдсон байв. Бүгд морины уралдаанд анхаарлаа хандуулсан байсан учир нээлтэнд хүмүүс тийм ч их анхаарлаа хандуулаагүй байлаа. Бид яг барианы шугаманд ирэв. Бөхчүүд эхний тойргийн сүүлийн даваагаа саяхан хийлээ.

Чугигийн авга ах өнөөдөр морио уралдуулж байгаа бөгөөд тэр уралдаанд машинаар дагалдах цөөн тооны онцгой эрх бүхий хүмүүсийн нэг юм. Мэдээж бид тэнд мөн хамт явж байгаа. Энэ зай нь 14 км. Гэсэн хэдий ч эхний алхам бариа хүртэлээ 14 км явж очоод, дараа нь тэндээсээ 14 км-т буцаж уралдаж ирдэг. Энэ бол урт зам юм. Эхлэлийг харсан, дараа нь уралдаантай хамт явсан хүмүүс тэнд морь болон унаач хүүхдийг хамгийн их хүндэлдэг. Дээд хэсэгт ороогүй хүмүүс асар том тоосон дор давхих болно.

Эхлээд морины уралдаан талд тархсан тохиолдолд хэвийн болдог. Буянгийн морь болон морь унаач хүүхэд нь уралдааны дунд сайн байр эзэлэн явж байна. Ганцхан хүн л түрүүлж чадна, гэхдээ барианд хүрсэн хүн бүхэн морь уралдуулсандаа бахархах болно.

Бид нэг төрлийн ажиглагч-энд биднээс өөр гадаад хүмүүс байхгүй байна. Бид бүх зүйлийг сайтар харж, наадмын талбайд хэсэг хугацаанд сууж, шагнал гардуулах ёслолыг үзэж байна. Зохион байгуулагчид аль хэдийн гэрчилгээ, медаль болон шагналууд хэдийн аваад гарч ирсэн. Шагнал гардуулах ёслол нь нээлтийн арга хэмжээнээс илүү өргөн болсон. Иймд жинхэнэ соёлын хөтөлбөр өгөгдсөн: морин хуур, дуу болон ардын бүжиг. Гэхдээ хэн ч үнэхээр анхаарч сонссонгүй.

Орой зоог хорхог байна. Монгол хоолны талаар дараах линкийг санал болгож байна. "www.mongolfood.info/de/" Бидэнд хонь ажиллаж, халуун чулуу, төмс болон бусад ногоотой хамт битүү саванд хийж бэлдсэн. Эцэст нь том саванд махаа гаргаж хүн бүр хүссэн махаа хутгаар огтолж идэж болох бөгөөд маш сайхан амттай байна.

Ингээд Дархан суманд байх бидний хугацаа дуусч байна. Цаг үргэлж бидэнд санаа тавьж бидэнд үйлчлэж байсанд маш их баярлалаа.

Маргааш өглөө эртлэн босоод замдаа гарлаа. Удалгүй бид энэ нь хэцүү даваа болохыг ойлгож байна. Салхи яг бидний урдаас байгаа учраас салхины эсрэг бид хурдан явж чадахгүй байна. Аз болоход бидэнд цаг байна. Бидний галт тэрэг маргааш 2:25 цагт хөдөлнө. Оройн 6 цагийн үед чойр орж ирэв. Одоо 15 км дутуу байна. Илүү эгнээ замууд гарч ирж байна, гэвч үнэхээр хэрэглэгдэхгүй бартаат дэржиггнүүр зам хаа сайгүй байна. Бид асфальтан зам руу ортол 90 минут зарцуулагдана.

Бидний аялал амжиллтай дууслаа. Эцэст нь төлөвлөгөөгөөс арай өөр харагдаж байгаа ч энэ нь хамаагүй. Үлдсэнийг нь дурдах шаардлагагүй юм. Хамгийн чухал нь Дархан суманд бид өөрсдийнхөө хүчээр хүрсэн явдал юм. Бид энэ газрын 93 жилийн түүхэн дэх хамгийн түрүүнд дугуйгаар ирсэн анхны хүн гэдэгт бид итгэлтэй байсан. Бид Чойр дахь галт тэрэгний буудал дээр хүрч ирэв. Ажил үүргээ гүйцэтгэж байгаа хүн бие засах газрыг онгойлгож өгсөн (нэг хүнд 200 төгрөгөөр). Энд бид гар нүүрээ угааж ч сахлаа хусч болно. Унадаг дугуйгаа ачаа тээшний вагонд хийв. Зорчих тасалбар дээр зорчигчдын нэр, галт тэрэгний дугаар болон суудлын дугааруудыг тавьсан байна.

Тиймээс бид энд багтахгүй ч үлдэх байсан байж магадгүй. Учир нь галт тэрэг дүүрэн, хоосон суудал байхгүй байна. Энэ нь нэг төрлийн хагас зөөлөн вагон. Гэхдээ энэ нь бидний хувьд огт хамаагүй, яагаад гэвэл бид дугуйныхаа цүнхнүүдийг тавьсан суудал дээр сууж байна. Ойролцоогоор 240 км Чойр-Улаанбаатарын хоорондох замыг манай галт тэрэг таван цаг зарцуулсан. Бүх зогсоолууд дээр зогсож явсаны эцэст бид бараг цагтаа ирлээ.

Сөүл ресторанд болсон сүүлийн оройн хоолны талаар дурдах нь зүйтэй байх. Буянгийн найз нь биднийг урьсан бөгөөд түүнтэй би гурван жилийн өмнө хуриман дээр танилцаж байсан. Энэ газар нь Улаанбаатар дахь нэр хүндтэй газрын нэг юм. Таван төрлийн хоолны цэс байна: Монгол, Солонгос, Хятад, Япон болон барууны хоол. Дугуйчид ихэвчлэн өлсдөг тул бүгд тохирсон поорц захиалав.

Бидний хүлээж байсан том поорцууд ирлээ: Том тавагтай хоол болон бүх төрлийн хачиртай тоо томшгүй жижиг аяганууд байв. Маш сайхан амттай байсан боловч бид бүгдийг нь дуусгаж чадсангүй.

Буянбат биднийг гэр зочид буудалд хүргэхээс өмнө бид нисэх онгоцны буудлын ойролцоо ирсэн бөгөөд - бид түүний гэрээр дайраад гарлаа. Өөрийн хийсэн халуун чацарганы шүүс болон хар улаалзганы чанамалыг бид дахин ууж үзэх хэрэгтэй. Үнэхээр гайхалтай. Оросын хилтэй ойролцоо хойд зүгт 300 км-ийн зайд байдаг өөрийн цэцэрлэгээс бүгдийг бэлдсэн байв. Энэ жимснүүд нь бүгд Монголд ургадаг.

Маргааш өглөө нь бороо орж байна. Гэхдээ бид онгоцны буудал хүртэл ердөө 11 км зайтай байна. Одоо бүх журмыг урвуу дарааллаар гүйцэтгэж байна. Яг цагтаа 10.15 цагаас Чингис хаан нисэх буудлаас ниснэ. Бид ямар нэгэн байдлаар онгоцонд буцаж ирсэндээ баяртай байгаа бөгөөд бүх зүйл хэвийн явагдаж байгаад баяртай байна. Авсан зургуудаа харж, эхний дүгнэлтийг гаргах цаг болжээ. Бид төлөвлөгөөгөө бүгдийг биелүүлж чадаагүй нь тийм ч муу зүйл биш. Юутай ч, Монголд унадаг дугуй унах нь ямар утгатай болохыг бид одоо мэдэж байна. Бидний төлөвлөсөн боловч явж чадаагүй замууд мөн навигацийн систем дээр хэвээр байна.

Монгол орноор унадаг дугуйн аялал

Монгол бол Европтэй харьцуулахад маш өргөн том газар нутагтай орон юм. Хэрэв та онгоцоор ирвэл та яг түүний дунд байна. Энэ бол сэтгэл хөдлөм. Мэдээжийн хэрэг, энэхүү гайхамшигтай ландшафт нь бас бэрхшээлтэй байдаг. Нэг талаасаа энэ нь асар их зай юм, нөгөө талаас эрс тэс уур амьсгал - бага зэрэг ус, хэдэн долоо хоногийн турш өвлийн улиралд хасах 20-30 градус юм. Дэлхийн өнцөг булан бүрт байгаа шиг хогийн асуудал бас гардаг. Дэд бүтцэд хэзээ хөрөнгө оруулах шаардлагатай вэ? Техникийн дэвшил энд ямар нэгэн утга агуулж байна уу? Харьцуулалтыг зөвхөн хязгаарлагдмал хэмжээнд хийж болно. Байгаль орчны янз бүрийн нөхцөл байдал нь амьдралын янз бүрийн хэлбэрийг бий болгодог.

Шөнөдөө хоноглох

Монгол бол сонгодог аялал зуучлалын орон биш юм. Цөөн хэдэн онцгой тохиолдолыг тооцож үзээгүй бол та жуулчдад бэлэн бус байна. Гэсэн хэдий боловч танихгүй хүмүүс биднийг угтан авах бөгөөд хоноглох байр хайж ирэхэд хэзээ ч буцаан явуулж байгаагүй. Мэдээжийн хэрэг та шүршүүрт орохыг хүлээх хэрэггүй. Нэг хувин ус болон хээрийн модон жорлон нь үргэлж бэлэн байна. Энэ нь бидний амралтын газартай төстэй юм. Зочид буудлын хувьд бага зэрэг болгоомжтой байх хэрэгтэй - хэт их зүйл хүлээхгүй байх нь дээр. Чойрын зочид буудал бол дажгүй байсэн гэхдээ бидний хувьд ганц бууж үзсэн зочид буудал юм. Тиймээс энэ сэдвээр бид юу ч хэлж чадахгүй.

Хоолны газар

Замд явж байхад хоол хүнсний нийлүүлэлт үнэндээ асуудал биш юм. Том супермаркетууд нь зөвхөн Улаанбаатарт байдаг, жижиг төвүүд өөртөө үйлчлэх дэлгүүрүүд, аймгийн төвүүдэд байдаг. Гэхдээ эдгээр нь шаардлагатай бүх зүйлс байдаг: ус, талх, хиам, сүү, даршилсан ногоо, вафли, жигнэмэг ... савтай газ ... газрын самар, шар айраг гэх мэт. Мэдээжийн хэрэг, ногоон зүйлс нь ховор байдаг. Гэхдээ заримдаа алим эсвэл улаан лооль байсан. Ажиллах цагийн хуваарь нь ихэвчлэн 10 эсвэл бүр 24 цаг байдаг тул ням болон нийтийн амралтын өдрүүд хаагдах шалтгаангүй байдаг.

Хөдөлгөөн

Аялал жуулчлалын тайлан дээр унадаг дугуйчдад анхаарал хандуулахгүй байх талаар ихэвчлэн уншдаг. Гэхдээ бид энд хамгийн мууг тооцоолж байсан. Гэхдээ эцэст нь та бид өөрсдийгөө ямар нэгэн байдлаар эрсдэлд оруулж байгааг хэзээ ч мэдэрч байгаагүй гэдгээ хэлэх хэрэгтэй. Магадгүй, гудамжны өргөнтэй холбоотойгоор нийслэлээс гадуур замын хөдөлгөөн тийм ч нягт байдаггүйтэй холбоотой болов уу. Хурд сааруулагч үргэлж таарч байгаа нь аюулаас болгоомжилж хийсэн байх. Бүх оронд зам нь ихэвчлэн ослын үед баруун тийш хангалттай зайтай байдаг. Энэ сэдвийг хээрийн налуу зам дээр хийх шаардлагагүй юм. Наадмын цаг хугацаанаас болж яг согтуу жолооч нар байгааг нутгийн иргэд анхаарууллаа. Гэвч азаар бид тэдэнтэй тааралдаагүй эсвэл бид тэднийг анзаараагүй байж магадгүй юм.

Та дугуйн замуудыг хүлээх ёсгүй. Улаанбаатарт нисэх онгоцны буудал-хотын төв замыг өргөтгөх ажлын хүрээнд дугуйны зам гэх мэт зүйлийг бий болгосон боловч хэн ч тэднийг үнэхээр ашиглахгүй. Нэг талаас бетонон блокууд ихэвчлэн тавигддаг бөгөөд энэ нь цаг хугацааны явцад бүдгэрч, нөгөө талаас уулзвар дээр ихэвчлэн доошоо буудаггүй. Энэ нь унадаг дугуйн замын хөдөлгөөн нь хот төлөвлөгчдийн оюун ухаанд бараг ямар ч үүрэг гүйцэтгэдэггүй гэсэн таамаглалыг л дэмждэг.

Maтериал

Хоёр дахь өдөр бид аль хэдийн айдас төрүүлэх зүйлтэй болсон. Хамгийн ноцтой нь цаг хугацааны явцад хайрган замууд нь шаантаг шиг чулуунууд нь гараад ирсэн байна. Дараа нь хээр талд харьцангуй хурдан бий болдог дэржигнүүр зам гарч ирэх бөгөөд дараа нь элсэн нүхнүүд гарч ирнэ. Эхэндээ , анхны хохирол анзаарагдахаас өмнө цаг хугацаа л хэрэгтэй гэж бодож байсан. Гэвч дараа нь аялал дуусч юу ч болоогүй юм. Тиймээс унадаг дугуй үйлдвэрлэгчдэд маш их магтаал өгсөн. Мэдээжийн хэрэг, бид 3 долоо хоног л зам дээр байсан бөгөөд тэр хэсэгт л гэхэд ойролцоогоор 350 км займ туулсан. Гэхдээ үргэлж бүрэн ачаалалтай байдаг. Тоос шороо нь мэдээжийн хэрэг асуудал юм. Бид нэг ч удаа дугуйныхаа гинжийг цэвэрлэхгүйгээр гурван долоо хоног тасралтгүй явсан.

Нохой

Монголд байгаа ноход илүү том хэлбэртэй байдаг. 2013 оны туршлагаас харахад тэд маш түрэмгий байж болох юм - наад зах нь автомашины эсрэг тэмцэж байгаа харагдсан. Урьдчилан сэргийлэх үүднээс би өөрөө галзуу өвчний эсрэг вакцин хийлгэсэн. Үүнийг зарим эрүүл мэндийн даатгалын компаниуд төлдөг. Илүү гайхмаар зүйл бол газар дээрх туршлага юм. Үнэхээр ямар ч асуудал гараагүй - нэг жижиг тохиолдол гарсан хэдий ч нохойны эзэн нь тэр дор арга хэмжээ авсан. Eр нь бол бидний таарч байсан бүх ноход тэсвэр тэвчээртэй байсан - Балканы 2012 онтой харьцуулахад маш өөр. Гэсэн хэдий ч тэд машинд дургүй байж магадгүй юм.

Байгаль орчны нөхцөл байдал

Бид долдугаар сард гарсан. Онолын хувьд одоо "борооны улирал" юм. Цаг агаарыг тэгээд төв европтой харьцуулж болно. Бид сүүдэрт 38 градус байсан, зөвхөн өдрийн цагаар л ийм байдаг. Эс тэгвэл температур харьцангуй дулаан байв. Өршөөлгүй салхи алга болсон сүүдэрт ирдэг - байгалийн болон хиймэл саад тотгор байдаггүй. Хэрвээ салхи өмнөөс салхилж байвал хэцүү байх болно. Тиймээс бид товлосон хугацаандаа төлөвлөсөн аялал хийх нь зөв арга биш юм. Гэхдээ бид Улаанбаатараас хэзээ ч 400 км-ээс холгүй газар байсан тул яаралтай тусламж гарлаа гэхэд хэн нэг нь туслаад нийслэл руу хүргэх байсан. Энэ талаар бид мөн урьдчилан таамаглаж байсан.

Хэл

Та монгол хэлний талаар тодорхой мэдлэгтэй байвал зүгээр. Англи хэл ерөнхийдөө нэг их тусалдаггүй. Магадгүй ахмад хүмүүс Орос хэлийг даван туулах хандлагатай байдаг. Энэ нь хэл дээр тодорхой цаг хугацаа зарцуулах нь гарцаагүй. Хэн нэг нь монголоор ярихыг хараад гайхаж байсан бөгөөд тэд үүнийг үргэлж инээмсэглэлээр хүлээн зөвшөөрдөг.

Дүгнэлт

УБ-т та заримдаа дугуй унаж буй хүнийг хардаг бөгөөд тус улсад ихэнхдээ дугуй унаж буй хүүхдүүд харагддаг. Дүүрэн ачаа тээштэй замд явах нь онцгой зүйл юм. Хэрэв та хээрийн замд хэн нэгэнтэй таарвал үнэндээ зөвхөн хоёр үндсэн хариу үйлдэл байдаг: Дүрмээр бол, таныг талархлын үгсээр угтаж авдаг, заримдаа баяр хөөрөөр дүүрэн байдаг, гэхдээ заримдаа таныг гайхсан дүр төрхтэй ч тааралддаг. " Тэд юуны төлөө байдаг юм бэ? Тэд яагаад машинаас эсвэл дор хаяж морь авахгүй байна вэ? " Уг аргументийг үгүйсгэх нь тийм ч амар биш юм.

Шинээр ирсэн хүний хувьд та өргөн уудам улс орныг даван туулж байна. Зарим салхитай өдөр бухимдал төрдөг хэдий ч дараагийн өдөр салхины чиг өөрчлөгдсэн найрсаг сайхан өдөр угтдаг. Аялан тоглолтын зорилго нь туршлага цуглуулах явдал байв. Даяарчлалын сэтгэлгээгүйгээр хүн дэд бүтэц хөгжөөгүй улс оронд удаан хугацаагаар унадаг дугуйгаар явж чадах уу?. Хүн чадна. Энэ бол хандлагын талаархи асуулт юм. Хэрэв та ая тухтай байдлаа шаардлагатай зүйлээр хязгаарлаж, цаг хугацааны хүчин зүйлийг хасвал яг тэр төлөвлөгөөнөөс тийм их хамааралгүй аялахыг хүсвэл Дрезден - Улаанбаатар аялал жуулчлал нэлээд боломжтой санагдсан. Учир нь Монголд ажилладаг зүйл бусад оронд ч хэрэгжих болно. Хэрэв та даруу төлөв зангаас гадна өөрийгөө тийм ч чухал гэж үзэхгүй үүний оронд хүрээлэн буй орчны нөхцөл байдал, амьдрах нөхцлийг хүлээн зөвшөөрч, хүндэтгэх хэрэгтэй. Эцэст нь хэлэхэд, хэрэв та тухайн улсын хэлээр ярихыг хичээвэл экзотик хүмүүс шиг эелдэг байдлаар хандаж, туслахдаа баяртай байдаг хүмүүстэй үргэлж тааралддаг.

Илүү дэлгэрэнгүй мэдээлэл авахыг хүсвэл old@tour-d-europe.de хаягаар үргэлж холбоо барьж болно.

Манфред Рахмиг